Zand is één van de belangrijkste oorzaken van koliek bij paarden. Zandkoliek is een verzamelnaam voor alle soorten buikproblemen bij paarden die veroorzaakt worden door zand in de darmen. Een paard met zandkoliek kan meerdere symptomen hebben:

–          Milde of hevige koliekerigheid / buikpijn;
–          Steeds terugkerende koliekverschijnselen;
–          Diarree;
–          Gewichtsverlies.

Minder vaak voorkomende symptomen zijn:
–          Koorts (temperatuur boven de 38,6 °Celcius);
–          Verminderde eetlust;
–          Algehele zwakheid;
–          Depressiviteit;
–          Geen trainingsarbeid verdragen.

Vaak hebben paarden met zandkoliek meer dan één van bovenstaande symptomen, maar zeker niet altijd! Diarree in combinatie met koliek is een heel duidelijk signaal voor zandkoliek.

Zand schuurt de maag, zeggen we weleens, maar bij paarden schuurt zand vooral de darmen. Als een paard meer zand binnen krijgt dan er weer uit gaat, kan zich een zware, compacte laag op de bodem van de darm vormen.

In de darm zit een zachte slijmlaag die de darmwand beschermt. Deze slijmlaag kan door het zand aangetast worden en er kunnen zelfs scheuren in de darmwand ontstaan. Door de zand-ophopingen in de darm kan ook de natuurlijke darmbeweging verminderd worden: hierdoor krijgt het paard kramp, diarree of juist verstopping. Tenslotte kan het zand een darmblokkade veroorzaken, waardoor de mest niet meer verder richting de uitgang getransporteerd wordt.

Je kunt je voorstellen dat dit allemaal gevaarlijk – en zelfs levensbedreigend – is voor je paard. Paarden zijn erg gevoelig voor problemen in hun darmen. Als koliek niet snel verholpen wordt bestaat de kans op darmdraaiingen en scheuren in de darm. Ook sterven soms hele stukken darm af. Het paard is dan vaak niet meer te redden.